U Multimedijalnoj sali Opštine večeras je održana promocija knjige „Ratna mornarica Austrije i Austrougarske”, autora Milana Đurana. Izdavač je Opština.
To je peta knjiga iz stvarlačkog opusa autora i nakon pretposljednje, „Flote kojih više nema“, autor je priredio još jednu čija je tematika opet vezana za vojnu pomorsku istoriju. Nova knjiga se bavi istorijom Ratne mornarice Austrije i Austrougarske.
Promociji je prisustvpvala predsjednica Opštine, dr Snežana Matijević, a ispred Opštine prisutne je pozdravila sekretarka Sekretarijata za kulturu i društvene djelatnosti, Dubravka Nikčević, koja je istakla da je Tivat mjesto koje je uvijek znalo da baštini svoju istoriju, tradiciju, kulturu. Grad koji je uvijek gledao u svoju budućnost, ali isto tako ukazivao i na prošlost. Ona je istakla da knjiga Milana Đurana impozantno djelo koje se odnosi na vrijeme kada je austrougarska Ratna mornarica bila gospodarila istočnom obalom Jadrana.
O knjizi su govorili, kapetan fregate u penziji Milodrag Jelisavac, nekadašnji načelnik štaba JRM kontraadmiral Fridrih Moretti, kapetan fregate u penziji, bivši komandat podmornice “Heroj”, Tomislav Drašković, ispred Udruge antifašista i antifašističkih boraca Splita Pjero Baranović i recezent, novinar Siniša Luković.
„Knjiga je nastala kao prošireni sadržaj knjige ‘Flote kojih više nema’. To je složena priča o floti koje više nema, radi se o složenoj građi, koju je autor smjestio na 434 stranice sa preko 1000 fotografija, tablica, pregleda. Sadržaj predstavlja moderniji pristup temi koja se odnosi na prikaz preko dva stoljeća trajanja i razvoja Austrougarske Ratne mornarice i njene raznovrsne infrastrukture potrebne za funkcioniranje na Mediteranu, a posebno na istočnoj obali Jadrana“, kazao je načelnik štaba bivše JRM, kontraadmiral Fridrih Moretti istakavši da je imala uticaj i na razvoj školstva, brodogradnje, uređenje plovnih puteva, fortifikacije, kao i mnogih srodnih struktura u tom carstvu.
Autor, naglašava Moretti, jasnim i razumljivim jezikom jasno dočarava i opisuje kako u prilikama jedne Carecine može od 1786 do 1918. godine prihvatiti i stvoriti jasnu poruku, strategiju, te postati jedna od deset najvećih sila na svijetu. Knjiga je zanimljiva zbog svih izloženih dokumenata istorijskih činjenica, kao i zbog objektivnosti autora da ne bude nostalgičan nego da nas uvede, upozna i iskaže potrebu za kulturom sjećanja. Jezik i stil pisanja su prihvatljivi i razumljivi za narode sa prostora regije u kojoj živimo i pridonijeće popularnosti ove knjige. Autor je pred sebe postavio složen problem, ali odlučan da svoju zamisao pretvori u djelo, uspješno je posao priveo kraju Njegov cilj je bio izvući svaki segment velike državne strukture pod pojmom Ratna Mornarica Austrije i Austrougarske koji svaki za sebe odslikava moć i tehnička dostignuća jedne imperijalne sile“, objasnio je Moretti.
Knjiga, koja je obogatila već bogat fundus slične građe, ne prikazuje samo flotu nego je to vijenac okićen mnoštvom zbivanja na istočnoj obali Jadrana. To je komplet detalja i činjenica kroz koji je autor proputovao i stigao do cilja. Knjiga obiluje istorijskim činjenicama i može poslužiti i kao udžbenik jedne nestale Carevine koja je iza sebe ostavila niz pozitivnih i neizbrisivih tragova, kazo je kapetan fregate u penziji, bivši komandat podmornice “Heroj” Tomislav Drašković.
Šta je u knjizi što do danas nije poznato, pitanje je koje se nametnulo nakon što je knjiga završena, kazao je Pjer Baranović ispred Udruge antifašista i antifašističkih boraca Splita . On je istakao da su se nametala brojna druga pitanja pa se i sam zapitao. Međutim, Đuraonova knjiga obiluje mnoštvom istirijskih činjenica i podataka, a posebna pažnja je data izgradnji dvaju luka, Pula i Boka Kotorska. „Autor govori i o razvoju podmorničasrtva, imenima svih admirala i niz drugih segmenata“, istakao je Bogdanović koji se posebno osvrnuo na dio koji se odnosi na austrijsku fregatu „Novara“ koja je oplovila svijet. On je naveo da je od 1818. do 1899. na Jadranu sagrađeno 67 svjetionika, koji su u funkciji sve do danas. „Knjiga nije samo djelo iz domene vojno pomorske povjesti ona je kultura sjećanja koja nas sve obavezuje“, zaključio je Baranović.
Recezent knjige, novinar i publicista Siniša Luković je kazao da se period Austrougarske monarhije u istoriografiji navodi u negativnom tonu, sa čime se on ne slaže jer je, kako je naglasio, preko polovine mornarskog i podoficirskog kadra na brodovima te Ratne moranrice bili ljudi sa „naših prostora“, Slovenije, Dalmacije, Like, Hrvatske, BiH, Boke Kotorske… I najveći broj njih bio je među oficirsksim kadrom obavljajući odgovorne dužnosti. „Jedan od admirala bio je i Marko Florio sa Prčanja, heroj Viške bitke, a do čina admirala u Austrougarskoj mornarici stigao je i Hanibal Visković iz Perasta i drugi. „Zahvaljujući činjenici da je Austrougarska krajem 19.vijeka počela, nakon Pule, graditi i razvijati svoju vojno pomorsku bazu u Boki Kotorskoj, Boka je dobila i nekoliko benefita. Jedna od njih je i tehničko tehnološki razvoj i ekonomski progres. Ulagalo se u infrastruktru, obrazovanje, ljude, a drugi je da je Boka postala još više kosmopolitska nego što je mi poznajemo danas. I to je ono što, uz Istru, Boku čini najevropskijim dijelom bivše Jugoslavije“, zaključio je Luković.
Uz posebnu zahvalnost Opštini, koja je iszadala knjigu, penzionisani potpukovnik Milan Đuran, autor knjige je posebno istako istakao ulogu Boke Kotorske, odnosno tivatskog akvatorija u vrijeme vladavine Austrougraske monarhije. “Ovom knjigom sam se htio približiti Bokeljima koji su ostavili pisane tragove o Boki”, istakao je autor navodeći da se bavio prvenstveno izgradnjom ratne i trgovačke mornarice, brzinom izgradnje, kadrovskom i materijalnom popunom, izgradnjom i formiranjem mornaričke avijacije, pomorskih baza, fortifikacijskih objekata i uređivanjem Jadranskog mora, ali i svrstavanjem tada u najrazvijenije pomorske države…”U obimu svoje istorije Boka predstavlja neiscrpan izvor podataka i događanja. Ona je postala i ostala muzej na otvorenom te je valja istraživati i o njoj pisati”, zaključio je autor.
Veče je muzički obojio učenik Srednje muzičke škole, Danijel Rovčanin, a moderator je bio kapetan fregate u penziji Milodrag Jelisavac.
