Tivatskoj čitalačkoj publici u atrijumu Ljetnjikovca Buća predstavljena je knjiga crnogorskog novinara i publiciste Radmila Tadića, „Hronika zločina“. Na promociji koju je u sklopu književnog programa „Purgatorija“ priredila Matica Boke, o ovoj knjizi govorili su recenzent Zoran Miljanić, autor i Željko Komnenović.
„Kad sam završavao ovu knjigu, negdje u ovo doba prošle godine, taman hoću da je predam na štampu desi se ubistvo. Tri puta sam odlagao štampu dopunjujući je sa novim slučajevima ubistva. Riječi Zorana Miljanića iz pogovora knjige da će imati dopunjeno izdanje nažalost su se obistinile. Kada bi gledali šta se sve dešavalo od tada do danas, možemo reći da se u tom periodu desilo oko 20 svirepih likvidacija i obračuna kriminalnih grupa širom Crne Gore. Najviše na Primorju i Podgorici. Ono što sam zapazio proučavajući ovu materiju, jeste da je prije tranzicije devedesetih godina prošlog vijeka, statistika u Crnoj Gori bilježila desetak ubistava godišnje. Nekada manje, nekada više. Taj broj se sa početkom tranzicije udvostručio tako da je najviše jedne godine 1992. ili 1993. bilo 34 ubistva, a uglavnom preko 20. U policijskim analizama procenat riješenosti ubistava u saopštenjima je dosta visok, kreće se od 60 do 80 odsto, čak jedne godine bilo je 100 odsto. Tu treba napraviti kvalitativnu razliku. Kada je riječ o ubistvima koja su počinjena na mah, koja nijesu pripremana, pred kamerama, naočigled brojnih ljudi, u kafanama, gdje se počinioci ne kriju ili se prijave sami poslije dva-tri dana, onda je procenat rješavanja visok. Međutim kada je riječ o planiranim likvidacijama, taj procenat je značajno manji i kreće se ispod 10 odsto. U tim likvidacijama se angažuju profesionalne ubice, imamo brižljivu pripremu, biranje oružja, modernu tehnologiju koju koriste mafijaške grupe, uklanjanje ili ostavljanje lažnih tragova, pale su automobili koji su za tu priliku ukradeni. Ubica koji je često angažovan iz inostranstva za par sati se nađe van zemlje. Ova knjiga ipak nije samo o mafijaškim obračunima. Uzrok rasta broja ubistava nakon tranzicije, je rast psihičkih oboljenja, upotrebe narkotika, erozije društvenih vrijednosti, rast siromaštva i rast organizovanog kriminala“, rekao je Tadić. On je istakao da policija često zna nalogodavce ubistava ali se ti slulajevi ne rasvjetljavaju zbog nedostatka dokaza. „Vrijeme pred nama ne uliva nadu, ali se nadamo da vrijeme koje će doći donosi manje užasnih slučajeva u stupcima crne hronike i da ćemo živjeti u sređenijoj državi nego što je ova sada“, rekao je autor „Hronike zločina“ dodajući da je u knjizi posebno obradio motiv moderne krvne osvete ali i ubistvo glavnog i odgovornog urednika „Dana“ Duška Jovanovića čiji je bio drug iz srednje škole.
Recenzent knjige, bivši poslanik Skupštine Crne Gore, stručnjak za bezbjednost Zoran Miljanić je istakao da su glavni uzročnici ovolikog broja kriminalnih djela i ubistava u Crnoj Gori, raspad bidše Jugoslavije, građanski ratovi ali i određen strukture bezbjednosnih službi.
„Raspad bivše Jugoslavije je bio udarna igla koja je sve pokrenula. U periodu komunizma, prije devedesetih ne možemmo reći da nije bilo ubistava. Bilo ih je, ali bila su rjeđa i sa potpuno drugim motivom. Ni sva ubistva iz tog perioda nijesu riješena, kao što je bio slučaj ubistva petoro članova jedne porodice u Sutomoru. To je do danas ostalo enigma. Ni tadašnje službe bezbjednosti nijesu bile sto posto efikasne, ali sto bili sporadični slučajevi. Od devedesetih kreće čitav niz eksplozija kriminala gdje službbe bezbjednosti imaju svoju odgovornost. Često se dešavalo da upravo počinioci krivičnih djela budu korišćeni za tzv. „operacije“ kako u inostranstvu tako i u Crnoj Gori. Od strane tih kriminalnih grupa u tom periodu veliki broj ljudi danas nije živ. Službe bezbjednosti prije raspada imaju određenu odgovornost za sve što se kasnije dešavalo. Njima su zbog nekih „zasluga“ u vršenju određenih akcija u inostranstvu opraštana krivična djela u Crnoj Gori, i ne samo u Crnoj Gori već i u drugim republikama bivše Jugoslavije. Nijesu računali da kasnije ti isti ljudi mogu da pokrenu lavinu kriminala, što se i dogodilo. Imamo takve slučajeve u čitavoj bivšoj Jugoslaviji. Podmladak tih kriminalnih grupa je toliko ojačao da nam se čini da oni uopšte nemaju straha od organa bezbjednosti i pravosudnih organa“, istakao je Miljanić dodajući da korijene u ovoj situaciji vjerovatno imaju pripadnici službi bezbjednosti. „Iako smatram da u službama bezbhednosti radi najveći dio poštenih i časnih ljudi, određeni dio pripadnika je očigledno usko povezan sa organizovanim kriminalnim grupama. Imaju ulogu ili da dojavljuju ili da oktrivaju namjere službi bezbjednnosti kako bi pomogkli kriminalcima da se na vrijeme sklone ili da što lakše izvrše neko krivično djelo ili da im daju logistiku“, rekao je recenzent knjige „Hronika zločina“. On je ocijenio da ćemo se u narednom periodu vrlo teško izboriti sa ovim drušrvenim problemom „imajuću u vidu opremljenost i finansijsko stanje službi bzebjednosti“. „Uglavnom su pripadnici službi bezbjednosti nezadovoljni kako uslovima rada i ličnim primanjima. Čini se da i nemaju veliku motivisanost da uđu u rat sa kriminalom što im je i glavni zadatak da bi obezbijedili slobodu i mir na ovom prostoru i da građani ne bi strepili kada će proći ulicom“, ocijenio je Miljanić.
Predsjednik UO Matice Boke, Željko Komnenović je naglasio da iako ova tema nije možda svojstvena temama kojima se u proteklom periodu Matica Boke bavila, „žmurenje pred istinom bilo bi licemjerno“. „Riječ je o teškim i mučnim istinama koje ova knjiga donosi. Sve češće ubistva na ulicama Crne Gore nažalost se često dešavaju u poslednje vrijeme i u gradovima Boke. Ova knjiga je poziv na gledanje istini u oči kako bi ove društvene anomalije bile prevaziđene. Najgora posljedica ovakve situacije je da ubice koje su često počinioci najtežih i najmonstruoznijih ubistava kao antiheroji postaju uzori mladima. Sam podatak koji je objavljen u knjizi da se za poslednje dvije decenije u Crnoj Gori desilo oko 500 ubistava od kojih je oko 60 neriješeno, dovoljno govori sam za sebe“, rekao je Komnenović.
