Upravni odbor Zajednice opština održao je danas u Podgorici XXXII sjednicu koja je bila posvećena Programu „Evropa sad“ i njegovom uticaju na prihode opština i Predlogu Zakona o budžetu Crne Gore za 2022. godinu, sa posebnim akcentom na projekte čija realizacija je planirana Kapitalnim budžetom.
Sjednici je prisustvovao i potpredsjednik opštine Tivat Vladimir Arsić.
Prilikom razmatranja Programa „Evropa sad“, Upravni odbor je konstatovao važnost ciljeva koji su prepoznati i sa kojima je saglasan, a koji se planiraju ostvariti kroz Program, ali i izrazio rezervu u odnosu na planirane mjere i rizike koje one sa sobom nose za ostvarivanje postavljenih ciljeva, a time i njegovu održivost i realnost.
Kako se Programom „Evropa sad“ planira donošenje seta zakona, na sjednici je naglašeno da će implementacija Programa dovesti do urušavanja uspostavljenog sistema finansiranja lokalnih samouprava i značajnog umanjenja prihoda opština, a da pritom nijesu utvrđene kompezatorne mjere kojim će se na adekvatan način nadomjestiti izgubljeni prihodi opštinama.
Po ocjeni Upravnog odbora, najavljene mjere kroz promjenu poreske politike, posebno izmjena Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica, će proizvesti značajne negativne efekte po budžete jedinica lokalne samouprave, prije svega, kroz smanjenje prihoda opština po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica, što je jedan od glavnih prihoda opština. Takođe, imajući u vidu da se najveći dio prihoda Egalizacionog fonda obezbjeđuje iz poreza na dohodak fizičkih lica, prihodi u Egalizacionom fondu će biti znatno manji, što će se direktno negativno odraziti na smanjenje dotacija opštinama korisnicama sredstava ovog fonda, a što je jako loše kada se ima u vidu da su 2/3 opština, uglavnom u sjevernom dijelu zemlje, korisnice sredstava iz ovog fonda. Sprovođenjem ovih mjera značajno će se umanjiti i sopstveni prihod opština po osnovu prireza porezu na dohodak fizičkih lica čija osnovica za obračun je porez na dohodak fizičkih lica.
Upravni odbor je jedinstven u stavu da je neophodno sačiniti detaljnu analizu uticaja Programa „Evropa sad“ na prihode lokalnih samouprava i pojedinačno za svaku opštinu, sa predlogom konkretnih kompezatornih mjera koje će obezbijediti opštinama nadoknadu sredstava koja će izgubiti po osnovu implementacije Programa. Bez adekvatne nadoknade opštine, posebno Sjevernog regiona, će imati problem održivosti lokalnih javnih finansija.
Upravni odbor je zaključio da je Zakon o dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave potrebno povući iz skupštinske procedure ili da Skupština uskrati podršku Predlogu zakona, jer bi se njegovim donošenjem opštine uskradile za novih 11,8 mil.€.
Upravni odbor je razmatrao i Predlog Zakona o budžetu Crne Gore za 2022. godinu, sa posebnim akcentom na projekte čija realizacija je planirana Kapitalnim budžetom.
Ukazano je da je i ovog puta izostala prethodna konsultacija i komunikacija sa najodgovornijim predstavnicima opština, što je kod planiranja projekata u kapitalnom budžetu elementarno potrebno. Lokalne samouprave, kao dio vlasti najbliži građanima, moraju biti konsutovane oko utvrđivanja liste prioritetnih kapitalnih projekata koji će se naći u budžetu države, jer najbolje znaju lokalne prilike i razvojne potrebe lokalne zajednice.
Kako je na sjednici naglašeno, samo se pravilnim izborom i implementacijom adekvatnih kapitalnih projekata u opštinama, te urednim izvršavanjem obaveza po osnovu ranije započetih projekata, mogu obezbijediti uslovi za dalji razvoj jedinica lokalne samouprave i ostvarivanje prava građana na lokalnu samoupravu.
Upravni odbor je jedinstven u stavu da postoji potreba da se obave dodatne konsultacije i usaglašavanja sa predsjednicima opština oko planiranja projekata u kapitalnom budžetu države za 2022. godinu i prioriteta i dinamike njihove realizacije, kako bi se obezbijedili uslovi za donošenje budžeta do kraja tekuće godine.
Upravni odbor je izrazio nezadovoljstvo i protest krajnje neprofesionalnim i nekorektnim odnosom Ministarstva finansija i socijalnog staranja koje, i pored zahtjeva za učešće na sjednici Upravnog odbora u terminu koji odgovara ministru finansija i uredno upućenog poziva za učešće na današnjoj sjednici, niko od predstavnika Ministarstva se nije odazvao pozivu da učestvuje u radu Upravnog odbora i sa predsjednicima opština razgovara o ovako važnim temama bitnim za funkcionisanje i razvoj opština.
