Svaka peta osoba u Crnoj Gori umire od jedne od četiri glavne nezarazne bolesti prije nego što navrši 70. godinu, a nivoi preuranjene smrtnosti među muškarcima su gotovo dvostruko veći nego među ženama, pokazuju podaci iz Nacionalne strategije za razvoj zdravstva za period od 2023. do 2027.
Ishemijska bolest srca, cerebrovaskularna bolest, rak pluća, afektivni poremećaji (unipolarna depresija) i dijabetes predstavljaju hronične nezarazne bolesti koje su odgovorne za gotovo dvije trećine ukupnog opterećenja bolestima , prenosi RTCG.
Konstatovano je da Crna Gora nije na pravom putu da do 2030. postigne smanjenje preuranjene smrtnosti od nezaraznih bolesti za jednu trećinu, te da su nivoi smrtnosti i dalje visoki. Kardiovaskularne bolesti (KVB) uzrokovale su približno dvostruko više preuranjenih smrti od raka u 2009. godini (SZO, Kancelarija za nezarazne bolesti 2019)
Prema podacima Instituta za zdravstvenu metriku i evaluaciju (IHME) u periodu između 2009. i 2019. godine tri vodeća uzroka svih smrti bili su moždani udar, ishemijska bolest srca i rak pluća, dok je najveći porast uzroka smrti i invaliditeta u periodu od 2009. do 2019. bio povezan s dijabetesom (oko 18 odsto), padovima (oko 9 odsto) i rakom pluća (oko 6 odsto), preczirano je u dokumentu. Podaci pokazuju i da su nezdrava ishrana, pušenje i konzumiranje alkohola glavne prijetnje javnom zdravlju u Crnoj Gori.
Duvan i nezdrava ishrana glavni su faktori rizika za smrtnost u zemlji. Nakon visokog sistolnog krvnog pritiska, za koji se procjenjuje da je odgovoran za gotovo 34 odsto svih smrtnih slučajeva u 2019. duvan i rizici ishrane pojavili su se kao drugi i treći glavni faktori rizika odgovorni za dodatnih 28 odsto odnosno 23,3 odsto svih smrtnih slučajeva.
Šećerna bolest jedna je od najčešćih metaboličkih bolesti savremenog života, a Crna Gora je prema podacima iz registra za dijabetes koji se vodi u Institutu za javno zdravlje sa učestalošću ove bolesti sa 12 odsto, u samom evropskom vrhu. Zbog toga je planirano da se ovaj negativni trend smanji putem mehanizama oporezivanja proizvoda koji sadrže šećere.
Poremećaji mentalnog zdravlja, zaključuje se, velika su prijetnja javnom zdravlju koja se pogoršala sa pandemijom COVID-19. Poremećaji u zaštiti vjerovatno su glavni uzrok pada dijagnoza u primarnoj zdravstvenoj zaštiti (procijenjeni ukupni broj pao je sa 1.488 pacijenata u 2019. na 1.193 pacijenata u 2021.) i otpuštanja iz bolnice povezanih s depresijom (s 11,9 odsto svih pacijenata otpuštenih u 2019. na 10,9 odsto u 2021. , navodi se u Strategiji.
RTCG
