Odluka AD Pošta Crne Gore da strancima sa stalnim ili privremenim boravkom ne dozvoli obavljanje platnog prometa na osnovu lične karte stranaca, odnosno dozvole za boravak, suprotna je Zakonu o strancima. To predstavlja i oblik diskriminacije prema licima koja većinom žive i rade u Crnoj Gori više od 30 godina, izazivajući nezadovoljstvo među njima.
Pitanje se odnosi na pravno tumačenje i primjenu zakona u vezi sa identifikacijom klijenata, uključujući strance sa stalnim ili privremenim boravkom.
Iz Pošte su, u odgovoru na upit Radio Tivta, objasnili da Zakon o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma (ZSPNFT) ima status lex specialis i kao takav ima prioritet u odnosu na Zakon o strancima kada je riječ o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma. To znači da taj Zakon ima prednost, dok se drugi zakoni primenjuju samo ako nijesu u suprotnosti s njim.
Pozivajući se na na čl. 6, stav 1, tačka 55 Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma, iz Pošte ističu da se lična isprava definiše isključivo kao ’lična karta ili pasoš’, što implicira da se identifikacija klijenata ne može vršiti na osnovu drugih dokumenata, poput lične karte za strance (dozvole za boravak).
„ZSPNFT precizno određuje koji dokumenti su prihvatljivi kako bi se spriječila zloupotreba u svrhe pranja novca ili finansiranja terorizma. Ova rigorozna pravila opravdana su potrebom za standardizovanjem procesa identifikacije prema međunarodnim preporukama i praksama“.
Iz Pošte objašnjavaju da je pitanje o diskriminaciji stranaca koji u Crnoj Gori borave duže od 30 godina relevantno iz perspektive socijalne pravde i zakonskih obaveza. Međutim, ZSPNFT ne pravi razliku prema dužini boravka, već se oslanja na jedinstvene kriterijume identifikacije zasnovane na dokumentima izdatim od strane država, kao što su pasoš ili lična karta države porijekla, ili specifičnih država članica EU i drugih blisko povezanih država.
S obzirom da su jedini donijeli takvu odluku, pravdaju to različitim nivoima fleksibilnosti i tumačenjem zakona u skladu sa svojom internom politikom i regulatornim uputstvima.
“Pošta Crne Gore postupala je strogo u skladu sa zakonom” – istakli su.
Napominju da svaka institucija koja je obveznik primjene ZSPNFT-a ima diskreciono pravo da procijeni rizik pranja novca i finansiranja terorizma i postupa u skladu sa tim.
Uredba o viznom režimu precizira koje države imaju sporazume sa Crnom Gorom u vezi s prihvatanjem dokumenata za identifikaciju. U tu grupu spadaju države članice EU, zemlje Balkana, kao i neke druge specifične države. Lične karte stranaca izdate u Crnoj Gori ne izjednačavaju se sa ovim dokumentima, jer su privremenog karaktera i namijenjene su za specifične administrativne svrhe, a ne kao primarne lične isprave.
Iako se ova odluka može smatrati nepraktičnom ili čak diskriminatorskom prema strancima sa dugotrajnim boravkom, strogo pridržavanje ZSPNFT-a je utemeljeno na potrebi za sprečavanjem finansijskog kriminala. Moguće rješenje moglo bi biti prilagođavanje zakona ili donošenje dodatnih propisa koji bi olakšali život strancima s dugotrajnim boravkom, dok bi se istovremeno ispunili zahtjevi u pogledu bezbjednosti i kontrole, zaključuju u Pošti.
