Dobitnik Priznanja Univerziteta Crne Gore: Naučna savjetnica Instituta za biologiju mora dr Vesna Mačić

Naučna savjetnica Instituta za biologiju mora dr Vesna Mačić bavi se izučavanjem morskog dna, što, kako kaže, nije ni jednostavno, ni jeftino, niti ga uspješno može sprovoditi jedan čovjek kao pojedinac. Iz tog razloga, Priznanje za postignute rezultate i doprinose razvoju naučnoistraživačkog, umjetničkog i stručnog rada na Institutu za biologiju mora, vidi kao zaslugu svih njenih kolega sa kojima sarađuje kako u zemlji tako i u inostranstvu.

Zahvaljujući tom radu od ove godine u Bokokotorskom zalivu imamo pod preventivnom zaštitom naselja zlatnog korala (Savalia savaglia) koja su jedinstvena na Mediteranu, kao i tri parka prirode u moru “Platamuni”, “Katič” i “Stari Ulcinj”.

„Jasno je da ova proglašenja zaštite na papiru nisu dovoljna i da su neophodne opsežnije mjere, finasijska ulaganja i društveno-politička svijest kako bi se omogućio opstanak funkcionalnosti morskih ekosistema i njihovo održivo korišćenje. Situacija sa pandemijom korona virusa nam je pokazala koliko su nekada moćni najsitniji organizmi, a koliko je čovjek, uz svu najmoderniju tehnologiju, bespomoćan. Zato je ulaganje u izučavanje i očuvanje mora i prirode uopšte uvijek ispravna odluka, a za mene neiscrpna motivacija“, ukazuje dr Mačić.

Svjedoci smo, dodaje ona, da se posebno u poslednjim godinama sve više planira korišćenje mora ne samo za transport nego i u cilju dobijanja zdrave hrane, novih sirovina za potrebe farmaceutske i drugih industrija, za primjenu novih tehnologija obnovljivih izvora energije i raznih mogućnosti za ublažavanje posledica promjene klime.

„S druge strane, iako nam je more tako neophodno površina Mjeseca je bolje istražena nego morsko dno, a rezultati koje sada dobijamo o stanju morskih organizama ukazuju da su brojne regresivne promjene izazvane različitim pritiscima koje čovijek eksponencijalno uvećava“, objašnjava dr Mačić.

Morski ekosistemi su poznati po izuzetno velikom kapacitetu samoobnavljanja, ali s povećanjem intenziteta svih negativnih uticaja na morski ekosistem, upozorava dr Mačić, ostaje pitanje do kada će funkcionalnost morskih ekosistema biti očuvana, odnosno do kada ćemo moći uživati u njegovim benefitima počev od izvora hrane i kiseonika, do turističkih i rekreativnih mogućnosti.

„Da bi se očuvala funkcionalnost morskih ekosistema plan Ujedinjenih Nacija u okviru Konvencije o očuvanju biodiverziteta je bio da se do 2020.g. zaštiti najmanje 10% svjetskih mora. Doprinos u tom smislu Crna Gora je dala tek ove godine, upravo u godini  kada Institut za biologiju mora slavi 60 godina postojanja, a Crna Gora obilježava 30 godina od proglašenja Ekološke države“, zaključuje dr Mačić.