Istraživanje o stavovima i potrebama mladih u Tivtu

U Multimedijalnoj sali Opštine Tivat predstavljeno je istraživanje o stavovima i potrebama mladih u Tivtu, u sklopu Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu (ReLOaD).

Istraživanje je urađeno uz finansijsku podršku Evropske unije, koje sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj u Crnoj Gori. Analiza je obuhvatila procjenu postojećih zakonskih okvira i strategija, fokus grupe s mladima u 15 opština, dubinske intervjue s donosiocima odluka, kao i kvantitativno istraživanje na uzorku od 1818 mladih, a od kojih je 57 mladih iz Tivta.

Par prisutnih građana i predstavnike ReLOad2 programa pozdravila je sekretarka opštinskog Sekretarijata za društvene djelatnosti Borka Mršulja.

Dženana Ščekić, projektna menadžerka ReLOad2 programa u Crnoj Gori prije prezentacije programa naglasila je:

,,Najvažniji razlog za nezadovoljstvo u većini opština jeste loš sveukupni kvalitet življenja, uzrokovan lošim mogućnostima zapošljavanja, kvalitetom obrazovanja i dostupnošću kulturnih sportskih i drugih sadržaja za mlade. Sve ovo utiče na to da mladi razmišljaju o odlasku i iz opštine i iz države, a najveći procenat tih mladih je u sjevernim opštinama.“

Mlade osobe od 15 do 29 godina čine 20.92% cjelokupne populacije južno regijske opštine Tivat. Opština Tivat 21 je po veličini opština u Crnoj Gori sa 15 248 stanovnika, prema procjeni broja stanovnika MONSTATa za 2021. godinu. Odnos između mladih ljudi po polu iznosi 49.2% muškaraca i 50.8% žena. Na osnovu podataka iz 2011. godine, ova opština broji 370 članova RE populacije, od kojih su 100 mlade osobe. Kada su u pitanju mlade osobe sa smetnjama u razvoju, njih 37 živi u Tivtu. Prema indeksu razvijenosti jedinica lokalne samouprave Tivat se nalazi na 2. mjestu

Rezultate Istraživanja potreba mladih i procjene lokalnih omladinskih politika u Tivtu, uz prezentaciju, predstavio je član ReLoaD2 tima Igor Kilibarda.

Predavanje je podjeljeno na dva segmenta, odnosno, nalaze intervjua sa lokalnom samoupravom i na nalaze intervjua sa mladima.

Nalazi intervjua sa lokalnom samoupravom

Nalazi su rađeni na osnovu razgovora sa predstavnicima Sekretarijata za društvene djelatnosti Opštine Tivat.

Kada je u pitanju komunikacija sa institucijama nacionalnog nivoa, Opština kao najveći nedostatak prepoznaje kašnjenje nacionalnih strateških dokumenata, koje onda usporava i njihovo kreiranje na lokalnom nivou.

U Opštini nisu u mogućnosti da iz velikog broja institucija dobiju podatke koji bi im pomogli prilikom usmjeravanja mladih i rješavanja njihovih problema.

Posebna budžetska linija za mlade ne postoji na lokalnom nivou, niti se mladi tretiraju kao posebna prioritetna grupa.

Glavni problemi mladih u Tivtu jesu nedostatak omladinskog servisa, nepostojanje organizacija nevladinog sektora koje se bave mladima, nedovoljna promocija i podrška omladinskom aktivizmu i volonterskom radu.

Opština je putem elektronskih medija formirala neformalnu grupu Omladinski tim Tivat i na taj način komunicira sa mladima od prve polovine 2021. godine. Istaknuto je da sa 50-ak mladih koji su dio nje, odlično sarađuju i informišu ih o svim aktivnostima.

Pandemija COVID-19 je prouzrokovala veliki broj nerealizovanih aktivnosti Lokalnog akcionog plana za mlade.

Lokalna samouprava nije organizovala značajan broj novih aktivnosti koje bi ,,odgovorile’’ na potebe mladih za vrijeme pandemije u 2020.godini kada je za izvršenje aktivnosti iz Lokalnog akcionog plana za mlade bio nadležan Sekretarijat za mlade, sport i socijalna pitanja. Procenat realizovanih aktivnosti za to vrijeme je 15,9 %, dok je za 2021. godinu procenat realizovanih aktivnosti iznosio 79,1% a aktivnosti su se realizovale u nadležnosti Sekretarijata za društvene djelatnosti. Ipak, organizovano je nekoliko radionica na temu mentalnog zdravlja, koje su mladi sami tražili, a koje se direktno vezuju za uticaj restriktivnih mjera koje su bile na snazi.

Nalazi kvantitativnog istraživanja sa mladima

U Tivtu je kvantitativnim istraživanjem obuhvaćeno 57 mladih osoba, od čega je njih 51.7% muškog, a 48.3% ženskog pola. Prema starosnoj strukturi njih 32% je bilo između 15 i 19, 29.3% između 20 i 24, i 38.7% između 25 i 30 godina starosti.

Mladi u ovoj opštini, na skali od 1 do 10, ocjenjuju sa 5.9 svoje zadovoljstvo životom u Crnoj Gori.  Oni koji su dali ocjenu 5 ili nižu, kao tri najznačajnija razloga ističu sveukupni kvalitet života, mogućnosti za zaposlenje i mogućnost za razvoj sopstvenog biznisa.

Mladi u Tivtu, uprkos trendu među mladima u Crnoj Gori, svega 12.8% želi da radi u državnoj upravi. Ovaj procenat se znatno razlikuje u odnosu na druge opštine.  U fokusu mladih pri zapošljavanju su: velike privatne kompanije 37.1%, međunarodne orgranizacije 29.8%, državna uprava 12.8%, manja privatna kompanija 5.4%, porodičan posao 5.4%, nešto drugo 9.4%.

Većinom postoji zadovoljstvo sa poslovima koji ispitanici trenutno obavljaju (67.2% – zadovoljan/a, 32.8% – nezadovoljan/a). Glavni razlozi za ispitanike koji su bili nezadovoljni su: mala plata, rad na poslu koji ih ne zanima i manjak mogućnosti razvoja i napredovanja.

Većina, odnosno 80.10% mladih su registrovani na Zavodu za zapošljavanje. Većina (82.6%) onih koji su registrovani u ovoj instituciji je registrovano od jedne do tri godine, dok je ostatak registrovan između tri i pet godina. Od dijela ispitanika koji nisu registrovani na Zavodu za zapošljavanje (19.90%), polovina (50%) ne vidi korist od registracije, dok je drugih 50% istaklo neke druge razloge. Većina mladih nije upoznata sa politikama i programima koje sprovodi ZZZCG (63.3%). Takođe, većina mladih nije upoznata ni sa politikama i programima koje sprovodi lokalna samouprava u domenu zapošljavanja (60.5%). Kao dvije glavne prepreke za zapošljavanje u opštini Tivat, mladi vide nepotizam (46.6%) i opšti nedostatak poslova (39.5%).

Ispitanici su podijeljeni po pitanju započinjanja sopstvenog biznisa (50.7% – da, 49.3% – ne). Kao glavne razloge za to navode nedostatak hrabrosti (23.1%), stručnosti (13%) i kreativnosti (14.6%).

Mladi su podijeljeni po pitanju programa i obuke neformalnog obrazovanja (49.2% – učestvovalo, 50.8% – nije učestvovalo). Glavni razlozi za to su nedostatak prilika za sticanje neformalnog obrazovanja (32.9%) i manjak informisanosti o organizaciji takvih događaja (22.4%).

Velika većina mladih (76%) smatra da mladi mogu u potpunosti ili djelimično da utiču na promjene u društvu. Ocjenjujući svoj lični aktivizam na skali od 1 do 10, prosječna ocjena za društveni aktivizam iznosila je 5.26, dok je prosječna ocjena za politički aktivizam iznosila 2.51.

Procenat mladih koji vjeruju da su mladi spremni da odgovore zahtjevima tržišta rada za digitalnim vještinama iznosi 59.6% procenata. Sopstvene digitalne vještine na skali od 1 do 5 su ocijenili sa prosječnom ocjenom 3.35, dok su digitalne vještine društva u kojem se kreću ocijenili sa prosječnom ocjenom 3.29.

Evidentno je da postoji trend nezdravog stila života kod mladih čemu svjedoči povećana konzumacija proizvoda koji su štetni po zdravlje. Istaknuto je da su 80.6% mladih makar jednom konzumirali alkoholna pića, ali su i u periodu proteklih 12 mjeseci 5% ispitanika konzumirali makar jedno alkoholno piće svakodnevno. Međutim, procenat mladih u Tivtu koji konzumiraju duvanske proizvode iznosi 32.3%.